Марыя Абрэмбская (Сямашка)
Марыя Абрэмбская (Сямашка)
Марыя Абрэмбская (Сямашка) (1853-1916) – памочніца, сакратар і сяброўка
Марыя шмат дапамагала пісьменніцы, перапісвала рукапісы, збірала матэрыялы, пісала лісты, пераклала некалькі навэл Э.Ажэшкі. Часта суправаджала пісьменніцу ў еўрапейскіх падарожжах.
Э.Ажэшка пісала, што Марыя – гэта адзіны чалавек, з якім яна можа разам чытаць і думаць, а таксама яна адзіная, з кім пісьменніца заўсёды знаходзіцца з задавальненнем, без прымусу. Вось як апісвала Э.Ажэшка Марыю ў лісце да Т.Ежа:
«Гэтая дзяўчына – тып, узор новага жаночага свету, які нядаўна ўзнік разам з намі і расце на нашых вачах. Сям’я, як кажуць, добрая. Грамадзянская дачка і па-грамадзянску выхавана. У 20 гадоў пачала працаваць, каб зарабіць на вучобу. За тры гады яна вывучылася дастаткова, каб падрыхтоўваць вучняў да пятага класа гімназіі па матэматыцы, прыродазнаўстве і ўсім іншым, акрамя старажытных моў; яна ведае чатыры сучасныя мовы, можа свабодна чытаць і пісаць на ніх. Яна мае 7 урокаў з хлопчыкамі штодня, а вечарамі працуе са мной. Познімі, цёмнымі, сонечнымі вечарамі яна накладвае хустку на галаву, запальвае ліхтар і бяжыць адна па горадзе да свайго дома, дзе яе старая маці гаспадарыць, а сястра шые жаночыя сукенкі. Не маючы належнай здольнасці пісаць, Марыя мела шмат карысных пераваг: хуткае разуменне, веданне некалькіх моў, вялікае цярпенне і настойлівасць ». З часам Марыя нават надрукавала ў прэсе некалькі перакладаў з англійскай, рускай і ўкраінскай моў.
У 1889 г.Марыя выйшла замуж за Максымільяна Абрэмбскага (1853-1915), які быў “штодзённым госцем і амаль дамачадцам Ажэшкі”, быў адным са сведкаў на шлюбе Э.Ажэшкі і С.Нагорскага і пабудаваў дом на пляцоўцы каля дома Ажэшкі (1898-1899). Пісьменніца добра ведала Максымільяна з самога дзяцінства. Пра яго юнацтва яна напісала ў апавяданні “Zygmunt Ławicz i jego koledzy”.
Менавіта сям’я Абрэмбскіх стала па завяшчанню пісьменніцы ўласнікам той часткі маёмасці Ажэшка, якая не прызначалася на грамадскія мэты альбо прыватныя дары. М.Абрэмбскі пахаваны ў Гродне на каталіцкіх могілках. Пасля яго смерці Марыя пераехала ў Пецярбург, дзе памерла і была пахавана.
